مطالعۀ تطبیقی مُد لباس بانوانِ دربار فتحعلی‌شاه و ناصرالدین‌شاه قاجار

Authors

  • سحر چنگیز دانشجوی دکتری فلسفۀ هنر، دانشگاه بین‏ المللی امام ‏رضا(ع)
  • مهناز جهانی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکدۀ هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
Abstract:

تغییر سبک پوشش بانوان در مقاطع زمانی مختلف دورة قاجار، صاحب‏نظران را بر آن داشته تا در یادداشت‏های خود‌ـ هرچند گذرا‌ـ بر آن نظر افکنند. با توجه به اینکه تحقیقات انجام‌شده در زمینة چرایی و چگونگی پوشش در این دوران و ارتباط آن با جریان مُد معدود و سطحی بوده، به نظر می‏رسد پرداخت دقیق‏تر به این موضوع، امری مهم باشد. این مقاله به‏ صورت تطبیقی به اشتراک‌ها و افتراق‌های پوشاک بانوان دو دربار فتحعلی‏شاه و ناصرالدین‏شاه قاجار می‏پردازد و تأکید آن بر مُد لباس و مقایسة اجزای پوشاک اندرونی و بیرونی است. اجزای پوشاک اندرونی شامل شلیته (تُنْبان)، پیراهن، آرْخالق و پوشش ‏سر و اجزای پوشش بیرونی شامل چادر، چاقْچور و روبنده است. با توجه به اینکه عواملی چون مذهب، اقتصاد، فرهنگ، سیاست و ابعاد روان‏شناختی پادشاهان تأثیر مستقیمی بر شکل‏گیری جریان مُد و روند تغییر و تحولات مربوط به آن را داشته است، این نوشتار با رویکرد کیفی و به شیوة توصیفی‌ـ تحلیلی، با تأکید بر دو دورة حکومتی قاجاریه‌، به بررسی مجموعه تصاویر به‎‏جا‏مانده از این دوران و مطالعة اسناد و سفرنامه‏ها‌ـ برای دسته‏بندی پوشاک و سبک مُد غالب دربار‌ـ می‏پردازد تا مؤلفه‏های اثرگذار بر تغییر یا ثبات سبک لباس این دوران را بازشناسی و تعریف کند. این پژوهش نشان می‏دهد، پایبندی به مذهب بین زنان قاجار، عامل بازدارندة مهمی در برابر تغییر کامل سبک پوشش بانوان بوده است؛ به‏ عبارت ‏دیگر، زنان در گزینش البسة خود نقش منفعلی نداشته‏اند و همچنین نفوذ سلیقه و ارادة شخص شاه، عامل بسیار مؤثری در تغییر مدل لباس زنان دربار بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعۀ چرخۀ مد لباس در جامعۀ ایران

مد لباس، به‌منزلة یکی از صنایع پرطرفدار فرهنگی، در عین سودآوری اقتصادی، نقشی جدی در انتقال ایده‏های خلاق و رشد فرهنگی جوامع مبتنی بر میراث فرهنگی آن‏ها ایفا کرده و در این مسیر چرخه‏ای را از آفرینش و طراحی تا تولید، توزیع و نهایتاً مصرف طی می‏کند. پژوهش حاضر، نظر به ابهام موجود در وضعیت چرخة مد لباس در جامعة ایران، از رهگذر مطالعه و مسئله‌شناسی این چرخه به دنبال توصیف و تحلیل وضعیت موجود چرخة مد ...

full text

مطالعه تطبیقی پوشاک بانوان قاجار قبل و بعد از سفر ناصرالدین​­شاه به فرنگ (مطالعه موردی: لباس سنتی و لباس تجدد بانوان)

Clothing displays customs and habits of a society and can communicate with humans through its features. The type of women’s cover reflects how they are engaged in cultural and social activities. The occurrence of all-out developments in Europe during the Qajar period and Nasser-Din Shah’s trips to Europe and Iran’s relationship with the West initiated the challenges for Qajar women’s clothing. ...

full text

اوضاع سیاسی و اجتماعی نهاوند در دورة فتحعلیشاه قاجار

چکیده نهاوند یکی از شهرهای غربی ایران و هم اکنون جزء استان همدان محسوب می‌شود. نهاوند به دلیل رونق کشاورزی و سایر جاذبه‌های طبیعی همواره مورد توجه حاکمان و شاهزادگان قاجار بود؛ چنانچه از این طریق عایدات خوبی نصیب آنها می‌گشت. قاجاری کردن ایران جریانی بود که با واگذاری حکوت ایالات و ولایات به شاهزادگان در دوره فتحعلی شاه شروع شد. افزایش شاهزادگان و اجتماع آنها در پایتخت ممکن بود که خ...

full text

الزامات در طراحی لباس بانوان نوازنده مسلمان

هدف از این پژوهش شناسایی نیازهای ضروری پوشش بانوان مسلمان نوازنده­ی سازهای زهی(ویلن و ویولا)، مطالعه و شناخت عوامل تاثیرگذار بر انتخاب لباس نوازندگان و بررسی چگونگی پذیرش لباس نوازندگان از سوی مخاطبان عام و کارشناسان موسیقی بود، چرا که پاسخگویی به نیازهای بانوان نوازنده برای داشتن لباس مناسب یکی از چالشهای مطرح بین طراحان لباس و کارشناسان حوزه‌ی منسوجات است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی وگر...

full text

مطالعۀ تطبیقی ورزش قهرمانی بانوان کشورهای منتخب با رویکرد استراتژیک

هدف از پژوهش حاضر شناسایی و مقایسۀ ابعاد برنامه‌ریزی استراتژیک ورزش قهرمانی بانوان کشورهای منتخب و ارائۀ راهکارهای پیشنهادی است. پژوهش حاضر از نوع کیفی است و در تجزیه و تحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل محتوا استفاده‌شده و روش گردآوری داده‌ها نیز مطالعات کتابخانه‌ای است. پس از مطالعۀ اسناد و منابع برنامۀ استراتژیک ورزش قهرمانی چند کشور منتخب، به مقایسۀ کیفی برنامه در این کشورها پرداخته شد. جامعۀ آما...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 3

pages  385- 407

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023